Gouden munten en box 3

Standpunt kennisgroep Belastingdienst
De ter belegging gehouden gouden munten kwalificeren niet als contant geld. De munten behoren tot de vermogenscategorie ‘overige bezittingen’ voor box 3. Waarom?

Contant geld aangemerkt als banktegoed
Met ingang van 1 januari 2023 maakt de wet onderscheid tussen drie vermogenscategorieën: banktegoeden, overige bezittingen en schulden. Contant geld wordt volgens deze regeling aangemerkt als banktegoed. De reden hiervoor is dat contant geld normaliter geen rendement oplevert. Het past daarom beter om voor het rendement op contant geld aan te sluiten bij het (lage) forfaitaire rendementspercentage dat geldt voor de vermogenscategorie ‘banktegoeden’.

De bezittingen die niet als banktegoed kwalificeren, dienen als overige bezittingen in box 3 te worden aangegeven.

NB Voor de Wet rechtsherstel box 3 is overigens niet geregeld dat contant geld tot de vermogenscategorie ‘banktegoeden’ wordt gerekend.

Definitie van contant geld
In de wet is geen definitie opgenomen van contant geld. Het woord contant duidt op een stoffelijk goed. Giraal geld – waaronder virtuele munten – valt daarom niet onder contant geld. Het woord ‘geld’ houdt in dat het een algemeen aanvaard ruil-/betaalmiddel moet zijn.

Gouden munten
Het is de vraag of gouden munten kunnen worden aangemerkt als contant geld en daarmee als banktegoed.

Het gaat bij contant geld om chartaal geld dat een wettig betaalmiddel vormt in de desbetreffende landen. Alhoewel gouden munten (al dan niet in een munteenheid/valuta) een wettig betaalmiddel kunnen zijn, worden zij in de praktijk zelden tot niet als betaalmiddel gebruikt. Dit komt omdat de werkelijke waarde van de gouden munten (vele malen) hoger ligt dan de nominale waarde.

Gouden munten zijn echter niet aan te merken als de fysieke evenknie van een banktegoed. Het is immers niet mogelijk om deze gouden munten rechtstreeks te storten op een bankrekening. Een commerciële bank accepteert de gouden munten doorgaans niet. Via een goudwisselkantoor moeten de gouden munten worden omgezet in reguliere valuta. Dit geldt voor alle gouden munten, maar meer in het bijzonder voor gouden munten die niet zijn uitgegeven in de officiële munteenheid/valuta van een land of waaraan geen nominale waarde is toegekend.

De wetgever bedoelt met contant geld de officiële munteenheid/valuta van een land waarbij de nominale waarde steeds gelijk is aan waarde in het economische verkeer. In het geval van gouden munten in de officiële munteenheid/valuta, geldt dat deze waarde niet gelijk is. De waarde wordt namelijk niet bepaald door de nominale waarde van de munt, maar door de edelmetaalwaarde (intrinsieke waarde) of de numismatische waarde (de muntkundige waarde). Hierdoor is er met deze munten meer rendement te behalen dan alleen eventueel koersresultaat.

De wetgever heeft met betrekking tot lager renderende vermogensbestanddelen zoals een banktegoed bewust gekozen voor een lager fictief rendement. Gelet op de historische ontwikkeling van de goudprijs is daarvan geen sprake bij gouden munten in het algemeen, waardoor ook om die reden geen sprake kan zijn van contant geld.

Let op: Dit standpunt geldt ook voor andere munten, al dan niet in de officiële valuta van een land, waarvan de waarde in het economische verkeer (veel) hoger ligt dan de nominale waarde, zoals bijvoorbeeld een herdenkingsmunt of een misdruk.